Warto się zastanowić co pozostało do dnia dzisiejszego, czego warto szukać, za czym oglądać. Niewątpliwie najważniejszym i najpiękniejszym obiektem jest obecny budynek MWC, piętrowa willa kupieckiej rodziny Flatauerów. W ich posiadaniu znajdował się dom towarowy Conitzer und Soehne na obecnym starym mieście (nie istnieje) oraz filia tego domu towarowego na rogu 17 marca i Piłsudskiego - istnieje do dziś).
Z synagog nie zostało nic, pierwsza (obecnie okolice kościoła św. Jana) prawdopodobnie spłonęła w pożarze w 1899, druga (aleja Rodła, pomiędzy pocztą, a szkołą muzyczną) pożarze w 1938. Co się stało z mykwą (prawdopodobnie ul. Mickiewicza nad Młynówką) - nie wiadomo.
Gdzie miało siedzibę bractwo pogrzebowe Chewra Kadischa? Nie wiem.
Kirkut w Malborku jest owiany tajemnicą, świadkowie i mieszkańcy opisują różne wersje. Należy przyjąć, na podstawie historii okolicznych cmentarzy żydowskich, że cmentarz przetrwał wojnę i że został zniszczony przez władze Malborka, które przygotowały teren pod cmentarze żołnierzy radzieckich i wspólnoty brytyjskiej. Zdjęć brak, zarówno przedwojennych, jak i powojennych, widać antysemityzm obu systemów totalitarnych odcisnął swoje piętno.
Szukajmy dalej, najtrudniejszą i najbardziej czasochłonną do ustalenia rzeczą, są miejsca zamieszkania Żydów w Malborku, trzeba by sprawdzić nazwiska, książki adresowe i telefoniczne...
Zadziwiające jak niewiele zostało po społeczności liczącej w szczytowym okresie blisko 400 członków. Jest tylko jedna macewa, a właściwie jej fragment, odkryta i odratowana przez kolegę TA, który również użyczył fotografie.
W archiwum państwowym są dokumenty związane z gminą żydowską, min. statut. Zachowały się 3 pocztówki i dwa zdjęcia z synagogą. Są też przedmioty, rachunki, związane z żydami, ale są to głównie materiały powiązane z prowadzoną przez nich działalnością a nie samą gminą.
Szukamy nadal informacji o żydach, o baptystach, o mennonitach i innych religiach w Malborku.
Jedyny ślad malborskiej gminy żydowskiej (zdjęcia TA)
